Ağustos 18, 2020

Koronavirüs İlaç Geliştirme Çalışmaları

İlaç Geliştirme

Koronavirüs ilaç geliştirme çalışmaları ilk olarak yeniden amaçlandırma ile FDA tarafından onaylanmış ve başka hastalıklar için kullanılan ilaçların koronavirüs ilaç potansiyellerinin belirlenmesidir. Bunun gerekliliği salgın hastalık için acil ilaç gerekmesinden dolayıdır. Etkili olan bir ilacın geliştirilmesi, ruhsatlandırılması ve hastalık için kullanılması yıllar alan bir sireçtir ancak korona virüs son derece hızlı yayılmaktadır. Bu çerçevede düşünüldüğünde zaten onaylanmış ilaçların koronavirüs üzerindeki etkilerinin belirlenmesi son derece önemlidir çünkü zaten kullanılmaktadır. Koronavirüs İlaç geliştirme ve mevcut onaylı ilaçların yeniden amaçlandırılması için ilk adım bilgisagarlı hesaplama yöntemleridir. Koronavirüs ile ilgili reseptörlerin ve enzimlerin inhibe edilmesi, yani bu yapıların mevcut ilaçlar ile engellenmesi birinci öncelik olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkemizde seri üretimine başlanan favicovir de böyle bir ilaçtır. Koronavirüs ilaç geliştirmede favicovir ile ilgili daha ayrıntılı incelemeyi, favicovirin yapısını ve kimyasal özelliklerini Favicovir – Covid-19’a Karşı Milli İlaç yazısından öğrenebilirsiniz. Ayrıca Sağlık Bakanlığının yayınladığı Covid Rehberi ilaçların yeniden amaçlandırılması ile ilgili bilgiler vermektedir.

Koronavirüs ilaç geliştirme çalışmalarında hem ilaç keşfi hem de ilaçların yeniden amaçlandırılması bir dizi hesaplamalı yöntem ile olmaktadır. Bu yöntemler arasında ligand bazlı veya yapı bazlı modellemeler kuşlanılmaktadır. Yapı bazlı ilaç keşfi veya ligand bazlı ilaç keşfi ile ilgili daha ayrontılı bilgi almak için Bilgisayar Destekli İlaç Tasarımı (CADD) ve Moleküler Docking ve İlaç Tasarımında Kullanımı yazılarını inceleyebilirsiniz. Covid-19 tedavisinde kullanılan bir diğer ilaç olan Plaquenil yan etkilerini öğrenmek için Plaquenil Yan Etkileri Nelerdir? adlı yazıyı okuyabilirsiniz.

Bu yöntemler içerisinde yapı bazlı ilaç tasarımı koronavirüs ilaç geliştirme ve mevcut ilaçların yeniden amaçlandırılmasında oldukça hızlı ve etkili yöntemler olduğu için popülerdir ve litaratürde bu konu ile ilgili oldukça fazla makale yayınlanmaktadır. Moleküler docking işlemi ilgili protein yapısına(koronavirüs ile ilgili reseptör veya enzim) ilaç molekülün ne kadar bir ilgiyle, ne kadar kuvvetli bağlandığının sonuçlarını vermektedir. Bu adımdan sonrasında moleküler dinamik çalışmaları ile bağlanan molekülün inhibe etme kabiliyetinin modellenir. Moleküler dinamik ile ilgili daha çok bilgi almak için “moleküler dinamik” kategori sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

Koronavirüs İlaç Geliştirmede Yapılan Çalışmalar

İlaçların yeniden amaçlandırması ile ilgili bir çalışmada, çeşitli anti viral ilaçların yeni koronavirüsün ana proteaz enzimine karşı etkileri moleküler docking çalışmalarıyla ön görülmeye çalışılmış.

Koronavirüs İlaç Geliştirme Adımlarından İlki Hesaplamalı Kimya Çalışmalarıdır.
Yeni Koronavirüsün Ana Proteaz Enzimini Engelleme Olasılığı Yüksek İlaçlar İlaç Geliştirme Adımlarından İlki Hesaplamalı Kimya Çalışmalarıdır.

Yukarıdaki grafikte çeşitli ilaçların yeni corona virüsün ana proteaz enzimini inhibe etme ihtimali en yüksek olan ilaçlardan bazıları var. Grafikte yukarıdan aşağıya gidildikçe ilacın etki etme olasılığı yükselmekte. O6K adı verilen ligand anaproteaz enzimine en yüksek afiniteye sahip. Grafikte hali hazırda klinik çalışmaları süren, şuan tedavi için kullanılan pek çok ilaç da bulunmakta. Bunlar arasında favipravir, liponavir, klorokin, hidroksiklorokin, remdesivir gibi pek çok ilaç bulunmakta.

Koronavirüs ilaç geliştirme çalıştırmalarında moleküler docking işlemi ilgili protein yapısına sahip olan kenetlenem puanı belirlendikten sonra bir diğer adım olan moleküler dinamik simülasyonlarına geçilir. Bu verilerin değerlendirilmesinden sonraki adım ise in vitro çalışmalar akabinde de in vivo çalışmalardır.

Koronavirüs Aşısı

Koronavirüs ilaç geliştirme çalışmalarının hızla devam etmektedir. Bunun asıl çözüm olan bir aşı keşfi ile tam tedavinin bulunması süreci ise aynı hızda ilerlemektedir.. Salgının dünya genelinde etkisini koruması ve etkisinin artma eğiliminde olması, deneysel çalışmalardaki onay süreçlerini de hızlandırmaktadır. Koronavirüs aşı geliştirme çalışmaları hastalığın dünya genelinde büyük bir sorun oluşturmaya başladığı andan itibaren devam etmektedir. Çiçek hastalı, çocuk felci, verem ve bunun gibi pek çok hastalık dünya geneline yayılan hastalıklar olmuşlardır. Şuan her ne kadar kulağa basit ve tedavisi mümkün hastalıklar olarak gelseler de ilk ortaya çıktıkları tarihlerde tedavileri oldukça zordu. Bu hastalıklarla ilgili aşılar şuan keşfedilmiştir ve kullanılmaktadır. Ancak ilgili hastalıklar için etkili aşıların bulması on yıllar sürmüştür. Bu da bu hastalıkların ilk ortaya çıktıkları zamanlarda dünya genelinde büyük sorunlar yaratmasına neden olmuştur.

scientist in laboratory
Aşı geliştirme çalışmaları hala devam etmektedir.

Bu hastalıkların ortaya çıktıkları dönemlerdeki teknolojik gelişmiş ile şuan ki teknolojik gelişmişlik düzeyi bu süreyi kısaltabilir. Çoğu otorite aşının bulunması için 2020 yılının Eylül ve Ekim aylarını işaret etmektedir. Ağustos ayında olduğumuz şu sıralarda faz III denemelerine başlanacak aşı adaylarının haberlerini bu durumu destekler nitelikte gözükmektedir. Ancak bu aşı adaylarının etkili olduklarına dair kesin verilerin ne zaman elde edileceği çok da açık değildir.

Korona virüs vaka sayıları. Vaka sayıları koronavirüs ilaç geliştirme çalışmalarında hızlı olunması için en önemli sebeplerdendir.

Aşı Nedir? Hastalığı Nasıl Önler?

Aşı nedir? Nasıl çalışır?
Grip aşısı ve virüs evrimi. Temel bilgiler.

Koronavirüs için etkili bir aşının 2020 yılının eylül veya ekim aylarında bulunacağı ve kullanılmaya başlanacağı uzun süredir söylenmektedir. Salgın hastalık boyutuna ulaşan Covid-19’un için acil olarak geliştirilmeye başlanan aşı diğer pek çok hastalık için geliştirilen aşılardan daha hızlı bir geliştirme hızına sahiptir. Bunda günümüz teknolojisinin ve biyokimya biliminin geldiği noktanın büyük önemi bulunmaktadır. Amerika Birkeşik Devletlerinden yapılan açıklamalar ekim ayında bir aşının kullanıomaya başlanacağı yönündedir. İlaçlar için olduğu gibi aşı çalışmalarında da faz 1, faz 2, faz 3 çalışmaları yapılmaktadır. Faz 3 çalışmaları belli bir sayıdaki insan üzerinde aşı veya ilacın denenmesini içernektedir. Faz 3 çalışmasındaki kişiler bir süre incelenerek ilacın veya aşının etkileri takip edilir. Yan etkilerin raporlanması da bu süreçlerde olmaktadır.

(Visited 1.157 times, 1 visits today)

Subscribe to the newsletter

Fames amet, amet elit nulla tellus, arcu.

Leave A Comment


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.

(Visited 1.157 times, 1 visits today)